"bullying", ή αλλιώς, σχολικός εκφοβισμός

Παγκόσμια Ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού σήμερα και σίγουρα σε πολλά σχολεία δόθηκε μια πολύ καλή αφορμή για ενημέρωση σχετικά με το θέμα στους μικρούς και μεγαλύτερους μαθητές. Μήπως, όμως, θα ‘πρεπε η ενημέρωση να γίνει και σε άλλους ακροατές; Τους γονείς εννοώ, φυσικά, καθώς δε γεννά τον εκφοβισμό το σχολείο∙ απλά τον αναπαράγει. Ο εκφοβισμός έχει τις ρίζες του αλλού, η καταγωγή του είναι συγκεκριμένη. Το σχολείο αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση αυτού που χρόνια καλλιεργείται σε έναν άλλο χώρο, στο σπίτι του κάθε παιδιού, όπου ακούει όσα οι γονείς εκφράζουν και ηθελημένα ή άθελά τους μεταδίδουν στο παιδί.

Δεν είναι λίγοι οι γονείς που προκαλούν τέτοιες συμπεριφορές στα παιδιά τους απλά και μόνο επειδή δεν ελέγχουν τις κουβέντες τους. Δεν είναι αθώες οι εκφράσεις του τύπου: « Ε, βέβαια, γυναίκα οδηγάει! Τι περιμένεις;», « Δολοφονία, έ; Πακιστανός σίγουρα θα ήτανε!», «Τι κάνεις ρε ανάπηρε; Δώσε πάσα στο διπλανό σου! Καθυστερημένε, ε καθυστερημένε! Εξαιτίας σου θα φάμε κι άλλο γκολ!». Το παιδί τα ακούει και τα συγκρατεί στο νου του. Το χειρότερο είναι πως τα ερμηνεύει όπως ακριβώς θέλει και ερήμην των γονιών παίρνει άφεση αμαρτιών απ’ αυτούς  όταν θα πει κάτι παρόμοιο ή όταν τα λόγια του συνοδευτούν από ενέργειες απέναντι σε όποιον το ενοχλεί εξαιτίας της διαφορετικότητάς του…

Σε άλλες περιπτώσεις κάποιοι γονείς γνωρίζοντας περί βίαιων συμπεριφορών στο σχολείο προετοιμάζουν το παιδί τους έτσι ώστε να είναι «ετοιμοπόλεμο». Το παροτρύνουν να χτυπά όποιον το ενοχλεί, το κολακεύουν εκθειάζοντας τη δύναμή του και το ενθαρρύνουν να ενισχύσει το προφίλ του νταή που δε φοβάται τίποτα και κανέναν. Και φυσικά δε φοβάται τίποτα και κανέναν, αφού μπορεί να χλευάζει τον αδύναμο, να χτυπά τον ασήμαντο και να εξουδετερώνει τον διαφορετικό που κατά την κρίση του αποτελεί μίασμα για τη σχολική κοινότητα. Και όλα αυτά με τις ευλογίες του γονέα που νιώθει υπερήφανος για το αντράκι του που δε φοβάται τίποτα και έτσι θα προχωρήσει στη ζωή του, πατώντας επί πτωμάτων…

Η τρίτη περίπτωση γονιών είναι οι απροκάλυπτα ρατσιστές που δε δέχονται το παιδί τους ούτε καν να μιλά -τι να μιλά;- ούτε καν να κοιτάει το μετανάστη συμμαθητή. Δε δέχονται να συναναστρέφεται το καμάρι τους με κατώτερα όντα που δεν μπορούν να βγάλουν 20 παρά τρία και, αλίμονο, δεν έχουν καμία δουλειά με άτομα μέτριας και κάτω του μετρίου εμφάνισης. Αυτοί οι γονείς καλλιεργούν εσκεμμένα αυτά τα αισθήματα ανωτερότητας στο παιδί τους το οποίο έχουν αναγάγει σε τέλειο ον που όμοιό του δεν υπάρχει και δεν μπορεί αυτή η τελειότητα να μολύνεται από ανθρώπους που σύμφωνα πάντα με τα δικά τους δεδομένα «δεν είναι σαν κι εμάς».

Και… ευτυχώς δεν είναι σαν κι εσάς, θα σχολίαζα εγώ αν ήμουν μπροστά. Ευτυχώς, γιατί ο σχολικός εκφοβισμός δεν οξύνεται επειδή υπάρχει το διαφορετικό στα ελληνικά σχολεία, αλλά επειδή κάποιοι δεν μπορούν να το αποδεχτούν. Το διαφορετικό δεν είναι από μόνο του επιβλαβές. Δεν φταίει αυτός που διαφέρει για όσα προκαλούνται στο σχολείο. Φταίνε όσοι δεν έχουν μάθει να το αποδέχονται και να αντιλαμβάνονται την αξία του. Το διαφορετικό δεν μας απειλεί∙ μας συμπληρώνει, μας διδάσκει, μας χρωματίζει. Η διαφορετικότητα των ανθρώπων δημιούργησε τους διαφορετικούς πολιτισμούς και η αλληλεπίδρασή τους έφερε την πρόοδο και την ανάπτυξη. Η διαφορετικότητα κάθε ανθρώπου συμβάλλει ώστε να συμπληρωθεί το παζλ της ανθρωπότητας. Αν ήμασταν όλοι ίδιοι ο πλανήτης θα ήταν μονόχρωμος, μουντός, αδιάφορος, βαρετός…

Ας δώσουμε στα παιδιά μας να καταλάβουν την αξία της διαφορετικότητας. Ας τα προτρέψουμε να λάβουν όσα ωφέλιμα μπορούν από κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, απορρίπτοντας, παράλληλα, τα βλαβερά. Ας τους μάθουμε να κρίνουν μεμονωμένα κι όχι μαζικά βάζοντας ταμπέλες και χωρίζοντας σε κατηγορίες.  Ένας άνθρωπος είναι κακός σαν άνθρωπος κι όχι εξαιτίας του χρώματος, της καταγωγής, του φύλου ή της εμφάνισής του. Κι αν διαπιστώσει κάτι αρνητικό σε έναν άνθρωπο δεν είναι ανάγκη να το φωνάξει, ας απομακρυνθεί απλά, ας αλλάξει δρόμο, στέκι, ας κάνει τις επιλογές του.  Έτσι, θα φανεί η ανωτερότητά του, το ήθος του και η αγωγή του. Και τότε, εμείς οι γονείς μπορούμε να νιώσουμε υπερήφανοι για ακόμη μια φορά.  

Κι ένα τραγούδι για όσα θα ΄θελε να πει το θύμα του εκφοβισμού: